Kerk

De kerk van Sint Anna ter Muiden kent een lange en bewogen geschiedenis. De massieve toren is het enige bouwwerk dat nog iets laat zien van de vroegere glorie van het stadje.
De kerk was oorspronkelijk waarschijnlijk een kruiskerk, gebouwd in de veertiende eeuw. De kerk werd deels verwoest door de Engelsen en later, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, door de Spanjaarden. De Sluisenaren zorgden dat er definitief afbraak volgde van de zijbeuken, waarna alleen de toren nog overbleef.

Uit de kerkeraadsacta blijkt dat op initiatief van dominee Wilsens in 1653 een nieuw kerkje aan de toren werd gebouwd.

• Anno 1653:
  `Behalve dat door het beleijt van predicant Mr Abraham Wilsens en d heer burgemr Nicolaes de Puijt in t jaer 1653 is gebouwt de nieuwe kercke, van welckers fundament d eerste steen geleght heeft Pieter Wilsens, ouwste sone van predicant, de tweede Johannes Wilsens, als doen de jonghste sone: d eene ouwt sijnde 10 jaren, 10 maenden, 12 dagen, d ander 4 jaren, 7 maenden en negen dagen; en dit is van hun gedaen op den 23 maij 1653 s namiddaghs op een vrijdagh omtrent ten 4 uren gelijck sulcks oock te sien is in seecker gebacken geschildert glas geset in de nieuwe kercke onder het wapen van predicant Mr Abraham Wilsens.

In november 1675 zorgt een geweldig noodweer voor de nodige schade aan de kerk en de toren.

• 5 november 1675:
  Hebbende enige dagen seer stercke winden gehadt, ister van dese morgen (sdingsdag, s daags voor den ordianaire maandelicxen biddag) neffens swaren hagel een vreeslicken donder en blixem geweest; met name ontrent ten 6 uijren, ene geweldig-dreunende slag met sig ontallicke sprancken vier nederwerpende, gelijck het van eenige op straat zijnde gesien is; sommige meijnende het lossen van veele musquetten te sijn, andere, gelijk als bedwelmt & &blindt zijnde, nedervallende.

Welcke slag onse kerk sodanig beschadigt heeft, als volgt. Boven op de toorn het klockenhutje so geruineert dat men een nieu sal moeten maken. De klok ternauwernoot zijnde blijven hangen, een stuk van haare ijzere spil afgeslagen, en zijnde het vaantje van de toren nog op t kerkhof gevonden, dog in stucken. Binnen in de toorn dat pannendak gansch in stukken geslagen, en in de muur bij het uurwerk een grote bresse.
De deur van het uurwerck met zijn hangen afgesmeten, het glazen venster na buiten van het uijrwerck gansch uijtgeslagen, nochtans geene werklijke schade aan het uijrwerck selfs dan eenig ijzerdraat gebroken zijnde dat het slaan van de klok belet, zullende ook de klok nog konnen slaan, nog geluijdt worden voor het toorntje gemaakt is en de klok vasthangt.
Nu omlaag in de kerk, de glazen aan de linckerzijde van de preeckstoel, gans uijtgesleegen, hebbende een gat onder en een boven het raam gemaakt (een groote bresse uijt de muur van buiten neergestort), waarvan het gruis der uitgeslagen steenen, ook alle de glazen van de andere zijde gelijk als vergruist heeft, zullende ook dat raam gans moetende verniuwt worden. Ook is de uitertse stoel voor 2 personen aan de linkerzijde van malkanderen geslagen en nevens de bank de blauwe steenen uit de grond gesmeeten en gebrijselt. so dat de gansche kerk en al de stoelen door het gruijs van glas, kalk en steenen gevlogen was, behalve de schade aant dak etc.
Waarlik was dit niet anders als de vinger Gods een voorval weerdig hier ter gedachtenis geteeckent te staan. Want de heere die God is, die sijne stemme geeft, door een gedruijs van wateren (wolken) in den hemel; als hebbende door t optrekken der (sulpherige) dampen van de aarde de blixems bereijdt. .. Jer 10:13