Korenwindmolen: verschil tussen versies
(41 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
− | De '' | + | |
+ | * De oudst bekende molen stond aan het eind van de Nederherenweg, net links om de hoek bij de Schapedreef. Op een kaart van Pourbus uit 1562 staat de molen duidelijk getekend. Ook in een beschrijving in een akte van 13 november 1565 wordt deze locatie aangegeven: '...ende de voors strate (= Nederherenweg) streckende lanchst tvoorn kerckhof noordtwaert naer de muelene opde westzyde tzelve parceel rontome bedolven ghenaempt Watervliet...' | ||
+ | |||
+ | |||
+ | [[Afbeelding:Molen_1562_Pourbus.jpg]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | Waarschijnlijk is er tussen 1604 en 1611 een nieuwe molen gebouwd op de Molenwal, aan het eind van de oude Meulenweg die langs de kerk en het oude Schuttershof liep, in het 22e Begin van de watering van Greveningen, bij de knik van de grens. | ||
+ | |||
+ | In elk geval vanaf 1647 staat de molen tot 1798 op de hoek bij Anworpstraat 17 op het perceel [[A 63]], midden in de stad. Vanaf 1798 staat de nieuwe houten korenwindmolen (zie foto) achter het huidige pand [[Sint Annastraat 157]]. Deze molen werd in 1937 afgebroken. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | [[Afbeelding:Molen_St_Anne.jpg]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | De afbeelding hieronder kregen we van Donnie Hollevoet. Niet alleen staat de molen op deze oude foto, maar ook het molenaarshuis en de molenaar met zijn hondekar. De molenaar is Pieter van de Putte, zoon van Johannes. De foto is waarschijnlijk van rond 1920. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | [[Afbeelding:Molen_St_Annastraat_s.jpg]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
==Ligging== | ==Ligging== | ||
+ | |||
+ | 13.11.1565 | ||
+ | * Gheven voorts alm ende wett ghifte den zelven Gillis van eene huuseken met ontrent 60 roeden landts daermede gaende... es tvoorn parceel ghelegen ande zuutzyde de kercke van onser vrauwen ande noordtzyde Lauwereijns Zoetaert ande oostzyde ende de voors strate streckende lanchst tvoorn kerckhof noordtwaert naer de muelene opde westzyde tzelve parceel rontome bedolven ghenaempt Watervliet... de weduwe van Claeijs Beils gevrijwaard... | ||
+ | |||
+ | |||
10 mei 1647: | 10 mei 1647: | ||
* een coornwintmolen ... | * een coornwintmolen ... | ||
* staende op stadscheijnsgrond | * staende op stadscheijnsgrond | ||
* nevens een rijwech ende | * nevens een rijwech ende | ||
− | * die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van Steven van Rentergem, | + | * die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van [[Steven van Rentergem huis|Steven van Rentergem]], |
* ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke, | * ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke, | ||
* ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur, | * ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur, | ||
* immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden | * immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden | ||
− | == | + | 30 juni 1654: |
+ | * coorn wint molen staende op de selve meulen ter jurisdictie deser stede op cheijnsgront... | ||
+ | 27 december 1723: | ||
+ | * een korenwintmolen met alle zijne gereetschappen, steenen, draeijende werck... | ||
+ | * immers soo als deselve jegenwoordigh bij den acceptant wort gebruickt... | ||
+ | * gestaen op chijnsgront, | ||
+ | * oost de strate, en schuere van den ontfanger Hernij, | ||
+ | * west tegen het lant of erve van den burgemr Boudewijn Scheers, | ||
+ | * zuijdt tegen de Antwerpstrate, | ||
+ | * en noort tegen den hof van onf: Hernij. | ||
+ | 27 mei 1744: | ||
+ | * een koorenwintmoolen... | ||
+ | * staende op stadtschijnsgront, | ||
+ | * west tegen het lant off erve van den out burgemr Romanus van den Ameele, | ||
+ | * oost en noort de straete, | ||
+ | * en zuijt de Aentwerpstraete, | ||
+ | |||
+ | ==Eigenaren== | ||
+ | ===Oude molen?=== | ||
+ | * Tot 3 jan 1640: Gillis Ketele fs Jacob en Janneke Weijbos zijn huisvr. | ||
+ | * Ferdinande de Bacquere | ||
+ | ===Nieuwe molen=== | ||
* Tot 10 mei 1647: Cathalijntje Pauwels, wed. Lieven van Rentergem. | * Tot 10 mei 1647: Cathalijntje Pauwels, wed. Lieven van Rentergem. | ||
* Vanaf 10 mei 1647: Christiaen de Deckere, [[molenaar]] te [[Jabbeke]]. | * Vanaf 10 mei 1647: Christiaen de Deckere, [[molenaar]] te [[Jabbeke]]. | ||
− | + | * Tot 28 juni 1654: Christiaen de Decker [[molenaar|molenaer]] te [[Jabbeke]] X Janneke van Rue. | |
+ | * Vanaf 28 juni 1654: Michiel van Ackeren (geregistreerd 30 juni 1654). | ||
+ | * Tot 16 april 1659: Clasijntje Rubbens wed van Michiel van Ackere en kinderen. | ||
+ | * Vanaf 16 april 1659: Hendrick van Calenberg [[schepen]] van [[Oostburg]] | ||
+ | * Tot voor 1670: Wed. Hendrick van Callenberghe (helft). | ||
+ | * Vanaf voor 1670: Jasper Bouckaerts [[molenaar]] te [[Sint Anna ter Muiden]] (helft) | ||
+ | * Tot 30 mei 1670: Adriaen Tersteijn X Mari van Calenberghe | ||
+ | * Vanaf 30 mei 1670: Jasper Bouckaerts [[molenaar]] te [[Sint Anna ter Muiden]] (1/6 deel erbij en daarmee 4/6) | ||
+ | * Op 30 mei 1670: Jannes en Cathelientien kinderen van de voorn: van Calemberghe (2/6 deel) | ||
+ | * Tot 14 april 1679: Johannes van Calenbergh te [[Oostburg]], Wilhelmus Tersteijn wed. Cathalijntjen van Calenberg (1/3 deel_ | ||
+ | * Vanaf 14 april 1679: Wed. Ferdinand Hallij (1/3 deel en daarmee het geheel). | ||
+ | * Voor 1723: Franscintie Piceurs wed. Joachim Asseel en Salomon de la Va. | ||
+ | * Voor 1723: Jacob Asseel fs Joachim, X Catharina Carlier | ||
+ | * Tot 27 december 1723: Francois Asseel. | ||
+ | * Vanaf 27 december 1723: Jacob Asseel, [[molenaar]] en [[metselaar|meester metselaar]]. | ||
+ | * Tot 29 november 1724: Jacob Asseel, [[molenaar]] en [[metselaar|meester metselaar]] X Matie Pauwels | ||
+ | * Vanaf 29 november 1724: Jacobus de Bels fs. Rogier X Pieternelle Smis wed. Jan de Vuijst. | ||
+ | * Tot 16 oktober 1732: Erven Jacobus de Bels X Pieternelle Smis. | ||
+ | * Vanaf 16 oktober 1732: Jan Andriessen, [[timmerman]] in de Seijsstraet te [[Middelburg]] | ||
+ | * Tot 27 mei 1744: Jan Andriessen woonende bij Middelburg in Zeelant | ||
+ | * Op 27 mei 1744: Jan Philips Haleween | ||
+ | * Vanaf 27 mei 1744: Guillaume de Bluedts, meerderjarige jonkman, wonende te [[IJzendijke|Isendijk]] | ||
+ | * Tot 27 maart 1754: Guillaume de Bludts wonende te [[IJzendijke|Isendijke]] | ||
+ | * Vanaf 27 maart 1754: Jan van Nieuwenhuijse woonende te deser stede | ||
+ | * Op 21 november 1761: Johannes de Cloet [[molenaar|meestermolenaar]] binnen dese stad X Maria Scheers, wed Johannes van Nieuwenhuizen (onderpand) | ||
+ | * Tot 6 november 1782: [[schepen]] Johannes de Cloedt X Maria van Dale | ||
+ | * Vanaf 6 november 1782: Hendrik Wens wonende in [[Cadzand]] | ||
+ | |||
==Vermeldingen== | ==Vermeldingen== | ||
− | * 10 mei 1647: comp Cathalijntje Pauwels, wed van Lieven v Rentergem overleden binnen Sluijs sulcx eijgenaeresse bij coope ende overneminghe van Gillis Ketele van de naerschreven coornwintmolen ... verkoopt aan Christiaen de Deckere molenaar wonende binnen Jabbeke ten desen present een coornwintmolen ... staende op stadscheijnsgrond nevens een rijwech ende die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van Steven van Rentergem, ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke, ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur, immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden [...] gelijxe bij Andries Gurnaij is gebruijct geweest [...] | + | ===RAZvl 472=== |
− | --> | + | * 3 jan 1640: <br>comp Gillis Ketele fs Jacob ende Janneke Weijbos zijn huisvr verkopen aan Ferdinande de Bacquere een coornwintmolen... op t lant van de kercke van Sluijs... |
+ | |||
+ | * 10 mei 1647: <br>comp Cathalijntje Pauwels, wed van Lieven v Rentergem overleden binnen Sluijs sulcx eijgenaeresse bij coope ende overneminghe van Gillis Ketele van de naerschreven coornwintmolen ... verkoopt aan Christiaen de Deckere molenaar wonende binnen Jabbeke ten desen present een coornwintmolen ... staende op stadscheijnsgrond nevens een rijwech ende die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van Steven van Rentergem, ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke, ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur, immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden [...] gelijxe bij Andries Gurnaij is gebruijct geweest [...] | ||
+ | * 30 junij 1654: comp Christiaen de Decker molenaer woonende tot Jabbeke ende Janneke van Rue sijne huijsvr verklaren dat zij hebben verkocht op 28 junij 1654 aen Michiel van Ackeren wonende alhier ter stede ... seker coorn wint molen de compten gecompeteert hebbende bij coope jegens Catelijntje Franssen wed v Lieven van Rentergem staende op de selve meulen ter jurisdictie deser stede op cheijnsgront... | ||
+ | ===RAZvl 473=== | ||
+ | * 16 april 1659: <br>comp Hendrick van Calenbergh woonende tot Oostburg verklaart schuldig te wezen aan Clasijntgen Rubbens wed van Michiel van Acker 1400 carolusguldens... onderpand seeker coren wintmolen staende ter jurisdictie deser stede over coop van welcke dese schult gesproten is... | ||
+ | * 16 april 1659: <br>comp Clasijntje Rubbens wed van Michiel van Ackere voor haarzelf en haar kinderen te hebben verkocht aan Hendrick van Calenberg (schepen van Oostburg)... seker coorenwintmolen de compt: competerende bij coope gedaan jegens Christiaan de Decker gestaen ter jurisdictie deser stede | ||
+ | * 23 sept 1669: <br>comp juffr Helena de Vos wed van Johan Ellieul in sijn leven burgemr der stadt Sluijs machtig bij procuratie over Marija Mantau wed ende boedelhoudster ten sterfhuijse van Hendrick van Callenberch tot Oostburch gepaseert voor de notaris Jacob de Vloo 20 augusti 1669... | ||
+ | soo verclaerde sij comparante mits desen t uijten ende t onterven... aen Jasper Bouckaert, molenaer, van de helft van den Coorn wijntmolen der stede voornoemt waervan de wederhelft is competerende de weesen van den voors weesen [sic] Calenberghe... | ||
+ | * 30 meije 1670: <br>comp Adriaen Tersteijn ende Mari van Calenberghe sijne huisvr verkopen aan Jasper Bouckaerts molenaar alhier een gerechte derde part in de helft van den koorne wint molen soo als deselve jegenwoordich bij den acceptant gebruict wordt, staende op St Anne voorn, daervan de helft is competerende den voorn acceptant bij coope jegens de wed van wt Hendrick van Callenberghe ende de restaerende twee sesde parten Jannes en Cathelientien kinderen van de voorn: van Calemberghe uitten hoofde van hunne moederlijke successie... vrij suijver ende onbelast behoudens den laste van 2 ponden vlms gaende uijt den geheelen molen naementlick 1 pond vlms over den groten cheijns ende 1 pond vlaems van der wijnt... | ||
+ | * 14 april 1679: <br>comp Johannes van Calenbergh woonachtich binnen Oostburg over zichzelf als over Wilhelmus Tersteijn in huw gehadt hebbende sijn comparants suster Cathalijntjen van Calenberg bekennen vercocht te hebben aen de wed van Ferdinand Hallij [= Francijnke Peceu]... een gerechte derde part in den koorenwintmolen staende binnen deser stede waervan de acceptante de twee resterende derde parten in eijgendom sijn toekommende... | ||
+ | |||
+ | ===RAZVl 488=== | ||
+ | * 6.4.1707: <br>Is bij de voogd Anthonij Carlier staat en inv overgebracht, onbatig saldo van 18-4-10, waer jegens de kinderen competeren ontrent de 4 gem 63 roeden lant in in de groote en meest in de kleine Kerckhoeck, bij gem staet fo 3 verso gemelt’item 55 pond vlms te betalen met paijs door Jacob en Jan Asseel fs Francois, op fo 7 vo en 8 recto en verso, voorts eenigh gemaeckt silver fo 9 gemelt, nogh de gereghte helft in een coren wint molen op St Anne ter Muiden, item de helft in 2 gem 208 roeden land in de watering van Greveninge, fo 9 verso et sequentis. | ||
+ | [...] | ||
+ | * 15.12.1717: <br>Jacob Asseel, won Groede, meerderj broer voogd over Francois Asseel, 19, wees v wt Jacob Asseel en Cathalina Carlier, beiden alhier overl. | ||
+ | Hierbij request van Jacob Asseel en Frederick Carlier, voogden over Francois Asseel, om de `corenwintmolen’ te St Anne te mogen verkopen die de broers samen exploiteren, omdat Jacob `met deze weese daar over niet langer in gemeensaemheyt konnende blijven’. Is toegestaan. | ||
+ | [...] | ||
+ | * 19.10.1718: <br>Jacob Asseel, broeder en voogd van Francois Asseel, vraagt toestemming om, voor de aflossing van schulden, een stukje land te mogen verkopen, gelegen in de grote en kleine kerkhoek aan de Linie. Is toegestaan; | ||
+ | 30.11.1718 verzoek het land te mogen verkopen omdat het niet gelukt is de molen te verkopen. Is toegestaan. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | [[Afbeelding:Vroegere_plaats_vd_molen_s.jpg]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | ===RAZVL 478=== | ||
+ | * fo 162, 27.12.1723: <br>comp Francois Asseel, jonghman, woonende binnen den dorpe van Groede, in competenten ouderdom van jaren, heeft verkocht aen zijn broeder Jacob Asseel, molenaer en meester metselaer, wonende te desen stede... de helft van een korenwintmolen met alle zijne gereetschappen, steenen, draeijende werck... immers soo als deselve jegenwoordigh bij den acceptant wort gebruickt... gestaen op chijnsgront, oost de strate, en schuere van den ontfanger Hernij, west tegen het lant of erve van den burgemr Boudewijn Scheers, zuijdt tegen de Antwerpstrate, en noort tegen den hof van onf: Hernij.<br>Competerende de vercooper, nevens sijnen voorn broeder Jacob Asseel de voorn geheele koren-wint-molen als hiervooren te samen. Eerst de eene helft bij overlijden van hare grootmoeder Franscintie Piceurs bevoorens in huw geweest zijnde met Joachim Asseel en laestelijck met Salomon de la Va. Ende de wederhelft bij den overlijden van Jacob en Jan Asseel fs Francois, alles na doode van hunne vader en moeder, Jacob Asseel fs Joachim, ende Catharina Carlier, hebbende te vooren de selve molen toebehoort aen Jasper Bouckaert en de weesen wt Hendrick van Kalembergh, ider voor de helft volgens erffenisse dd 21 sep 1669, en daer te vooren de geheele molen aen den selven Hendrick Kalemberg bij coop van Clasintie Rubbens wed Machiel van Ackeren dd 16 april 1659, welcken Michiel van Ackere deselve heeft gecompeteert bij cope van Christiaen de Decker dd 30 juni 1654, die tselve hadde bij coope van Cathalintie Pauwels wed Lieven van Rentergem, bij overneminge van Gillis Ketels dd 10 meij 1647, conform welcke laeste erffenisse de voors koren-wint-molen is belast eerst met 1 pond vlms sjaers met recognitie van de wint die men gelt aen de ho:mo: heren staten generael ten comptoire van sgrave domeinen binnen Sluijs, <br>Ende verder nogh 1 pond vlms sjaers over de cheijns van de erve daer de molen op staet ten profijte deser stede. Beide prima Meije.<br>Zijnde desen coop geschiet over de voors helft voor 103 ponden vlms te betalen eerst met 73 ponden vlms aen hunne oom maternel mr Frederik Carlier schoolmr en voorzanger inder Groede tot voldoeninge per reste van een obligatie, dewelcke hij comprt vercooper Francois Asseel als nogh schuldigh staet aen den selven zijn oom mr Frederik Carlier... | ||
+ | * fo 169, 29.11.1724:<br>comp Jacob Asseel, molenaer en mr metselaer met zijne huisvr Matie Pauwels verkopen aan Jacobus de Bels fs Rogier voor hemzelf en zijn huisvr Pieternelle Smis, laest wed van Jan de Vuijst woonende alhier, een koren-wint-molen [beschrijving, zie acte 27.12.1723]...<br>Zijnde dese coop geschiet voor 422 ponden 10 schell vlms contant | ||
+ | |||
+ | ===RAZVL 479=== | ||
+ | * fo 13, 16.10.1732:<br>snamiddags comp Cornelis Deckers out burgemr en schepen te Sluijs gemachtigde van Rogier de Bels en sijn vrouw Maria Vermaire als hoir van sijn broeder wt Jacobus de Bels, wednr van wt Pieternella Smis, bevorens wed van Jan de Vuijst...;<br>item Romanus van den Ameele schepen deser stede, en Pieter de Vuijst als voogden der weesen Pieternella en Jacobus de Vuijst, kinderen van voorschr Jan de Vuijst en Pieternella Smis... hebben verkocht aan Jan Andriessen, timmerman in de Seijsstraet te Middelburg... een koornwintmolen staende op stadtschijnsgront, west tegen het lant van de burgemr Boudewijn Scheers, oost en noort de strate, en zuijt de Antwerpstrate, de voors Jacobus de Bels competerende bij koope van Jacob Asseel...<br>welke koop is geschiet voor 1100 carolijguldens te betalen aan de erfgenamen van Janna Fiers ter concurrentie van het verbant...<br>stadschijns van 6 gulden sjaers en graverente over t regt van de wint a 8 gulden sjaers. | ||
+ | ===RAZVL 463a=== | ||
+ | * Pagtersrolle 1739 | ||
+ | * 28.10.1739 tot 1 april 1744: <br>rechtszaak tussen Daniel Andriessen molenaar op St Anne ter Muyden en Pieter Hernij als pagter van de middelen van consumptie [ook op het gemaal] in verband met het niet betalen van impost op een zak met multer roggemeel gemerkt AD 15 en nog 2 zakken multer tarwemeel. | ||
+ | `de gedaagde fait maakte van graenen te maelen sonder daarvan biljetten te hebben' zijn daarop `de collecteur Jacobus Verhoeve geadsisteert met de beledigde geregtsbode en sheeren dienaer deser stad [Mattheus Croquette], sig op vrijdag den negenden october 1739 voor de middag tusschen tien en elfft uuren hadde begeven na den wintkoorenmolen alhier [St. Anne], waarop den gedaagde als moolenaer was malende'. De molenaar toont biljetten voor een aantal zakken meel. De dominee wordt gevraagd verder in de molen naar meel en granen te zoeken en meldt dat hij nog een zak tarwemeel heeft gevonden onder de trap naar de bovenzolder. Hiervoor kan de molenaar geen bewijs van belasting laten zien met het argument dat het gaat om meel en graan dat hem als molenaar toekomt. Wanneer de gerechtsbode naar boven wil gaan om de zakken in beslag te nemen, wordt hij daarin `feitelijk belet door de gedaagde onder veel gevloek en getier, seggende de gedaagde onder anderen dat geen donder daar op soude komen'. | ||
+ | Daarop giet de molenaar de zak met meel leeg in een houten bak en na nog enig gedreig doet hij hetzelfde met de andere zakken meel en graan. | ||
+ | Pieter Hernij komt terug met versterking en de molenaar dreigt Carel Clement en Jan Vlaminck van de molen te schoppen, waarop ze vertrokken omdat ze bang waren dat hij zijn dreigementen zou uitvoeren. | ||
+ | Hernij gaat naar de stad Sluis, naar Hendrik van Affelen, als plaatsvervangend baljuw. Die geeft hem mee een sergeant met vier musquetiers van het guarnisoen aldaer. Samen met de deurwaarder Maarten van de Kerkhove komen ze smiddags omtrent 4 uur bij de molen. | ||
+ | Het meel wordt in beslag genomen en eerst naar het huis van schepen Abraham Bastink gebracht, `daar de stads wage was, ende vandaar, ten huijse en herberge van den meergemelden gerechtsbode' waar de zakken verzegeld zijn. | ||
+ | Hernij eist dat de zakken meel verbeurd verklaard worden en dat de molenaar een boete krijgt van 200 gulden, en dat hij een jaar lang geen molenaar meer mag zijn in de wijde omtrek... en nog een extra boete van 100 gulden voor achterstallige belasting. | ||
+ | In 1740 is Daniel Andriessen molenaar op Ste Kruis. | ||
+ | ===RAZVL 474=== | ||
+ | * 27 mei 1744: <br>comp Jan Andriessen woonende bij Middelburg in Zeelant verkoopt aan Jan Philips Haleween, borger deser stede... een koorenwintmoolen... staende op stadtschijnsgront, west tegen het lant off erve van den out burgemr Romanus van den Ameele, oost en noort de straete, en zuijt de Aentwerpstraete, den voorn Jan Andriessens competerende bij koope van dhr Cornelis Deckaerts, out burgemr ter Sluijs, als gemachtigde van Rogier de Bels, en sijn vrouw Maria Vermaire als erfgenaam van sijn broeder wt Jacobus de Bels, weduwnr van Pieternella Smis, bevorens wed van Jan de Vuijst;<br>item de voorn heer Romanus van den Ameele en Pieter de Vuijst als voogden der weesen Pieternella en Jacobus de Vuijst, kinderen van wt Jan de Vuijst en Pieternella Smis, breeder vermelt in den erfbrief alhier gepasseert den 16 okt 1732... welke koop is geschiet voor de somme van 875 gulden off 145 ponden 16 schell en 8 grooten vlms...<br>de molen gehypotequeert ten profijte van de erfgenamen van juffrouw Johanna Isaacs, weds? van de wateringe groot geweest in capitael 1100 guldens waarvan volgens de erffbrief 600 gulden is betaald... de resterende 300 gulden tegen 4 en een half per cent sjaers... | ||
+ | * 27 mei 1744: <br>comp Jan Philip Halewin heeft verkocht aan Guillaume de Bluedts, meerderjarige jonkman, wonende te Isendijk een koorenwintmolen... alhier staende op stadtschijnsgront, west tegen etc... de voorschr Halewin competerende bij koope van Jan Andriessen, timmerman woonende bij Middelburg in Zeelant...<br>voor de somme van 1000 gulden... | ||
+ | * 27 maart 1754: <br>comp Guillaume de Bludts wonende te Isendijke heeft verkocht aan Jan van Nieuwenhuijse woonende te deser stede, een koornwintmoolen staende op stadschijnsgrond, west tegen het land ofte erve van Jacobus vd Ameele, oost en noord de straate en zuijd de antwerpstrate, de voors de Bludts competerende bij koope van Jan Philip Halewijn dd 27 meij 1744... en is de koop geschiet voor 540 guldens off 90 ponden vlms, te weten 420 guldens of 70 ponden vlms voor de moolen en het vaste goed, en 120 gulden of 20 ponden vlms voor de losse goederen... | ||
+ | ===RAZVL 480=== | ||
+ | * 21.11.1761:<br>comp Johannes de Cloet meestermolenaar binnen dese stad en zijn huisvr Maria Scheers, die eerst wed was van Johannes van Nieuwenhuizen verklaren schuldig te wezen aan Johannes Noorthoek oudschepen van Sluis 450 gulden tegen 4 procent... onderpand een koornwintmolen gelegen west tegen het erf van Jacobus vd Ameele, oost en noort de strate en zuid de Antwerpstrate... | ||
+ | * 6.11.1782:<Br>Schepen Johannes de Cloedt en sijn vrouw Maria van Dale verkopen aan Hendrik Wens wonende in Cadzand<br>1- een koornwintmolen met alle sijne gerechtigheden mitsgaders alle de losse goederen en draijentwerk, mitsgaders eenen nieuwen asch en twee roeden die aan deselve thands leggen en daarin moeten geplaatst werden, voorts schalen en gewigten...<br>den selven molen alhier staande op stadschijnsgront, west tegens het land off erve van Johannes Francois Oonoff te vooren Jacobus van den Ameele d’oude en daarna Johannes Bastinck, oost en noort de strate, en zuijt de Antwerpstrate, de voorschr schepen Johannes de Cloedt gecompeteert hebbende als in huw geweest met sijnen vorigen huisvrouw Maria Scheers, dewelke weduwe was van Jan van Nieuwenhuise die deselve hadde bij koope van Guilliaume de Bludts dd 27 maart 1754,<br>sijnde dese molen belast eerst met eenen stadtschijns van 6 guldens sjaars en sgraverente over het recht van de wint a 8 guldens sjaars<br>2- Een huis, schuure, stallinge met ontrent 200 roeden erfflant... voorhoofdende aan de Hoogstraat, agterwaarts streckende aan de stadtswaterganck, ten zuijtoosten de Antwerpstrate en ten noortwesten de schuure en erve van Jacobus Naeije, belast nu int geheel met eene rente van 2 schell 3 gr vlms aan de kerke deser stede... hebbende dit huijs etc de verkoper gecompeteert in voegen als hier boven van den meulen staat vermelt, met dese veranderinge nogthans dat Johannes van Nieuwenhuijse hetselve hadde bij kope van Joannes du Burck en sijne vrouwe Susanna Martin als getransporteert in date 29 januarij 1755,<br>welke koop is geschiet voor het geheel 600 ponden vlms, eerst met 300 ponden vlms contant tegen 4 procent sjaars... den heer predikant als schieter van de hiervoren genoemde gerede paijen | ||
+ | |||
+ | ===RAZVL 480=== | ||
+ | * 21.4.1790: <br>Boudewijn de Ligte Faats griffier Vrije van Sluijs met procuratie van Hendrik Wens en zijn vrouw Judith de Groote hebben verkocht op 1 maart 1790 aan Jacobus van der Boegh, mede woonagtig te St Anna ter Muijden, eerstelijk een koornwindmolen... mitsgaders alle de losse goederen en draeyend werk, voorts de schalen en gewigten... staande en gelegen op stadschijnsgront, west tegens het land of erve van Johannis Francois Oonof, tevooren Jacobus vd Ameele d’oude en daarna Johannes Bastink, oost en noort de strate en zuijd de Antwerptstraat, den voorschr Hendrik Wens en huijsvr Judith de Groote gecompeteert hebbende bij koope van Johannes de Cloedt en zijn huisvr Maria van Dale dd 6.11.1782, zijnde deze molen belast eerst met een jaarlijkse chijns in profijte van de stad St Anne van 6 guldens en een graverente voor het regt van de wint tot 8 guldens... | ||
+ | Item een huijs, schuure, stallinge met ontrent 200 roeden erfland voorhoofdende aan de Hoogstraat, agterwaarts strekkende aan de stadswatergank, ten zuijdoosten de Antwerpstraat, en ten noortwesten de schure en erve van de wed van Jacobus Naeije, belast in het geheel met een rente van 2 schell 3 gr vlms aan de kerk deser stede... hebbende dit verkogte huijs, schuure en erve aan de verkopers gecompeteert als hiervoren van de moolen staat vermelt... het geheel voor 610 ponden vlms contant | ||
+ | |||
+ | ==Nieuwe molen== | ||
+ | |||
+ | ===Not Schansman=== | ||
+ | * 19.2.1798: <br>Mattheus Bellinck en zijn huisvr Adriana Visser verkopen aan Isaac Nortier won te St Anne, eerstelijk een woonhuis met zijn erve, mitsgaders stal en verdere gevolgen staande op 48 1/2 roeden eijgen grond en 2 roeden cheijns grond die men geldt aan de kerke aldaar tot 7 stuijvers sjaarlijks, abouterende hetzelve ten zuijden de erve van Jozias Leijssenaar, zuijdt west jegens de erve van Pieter Hernij, Noord Pieter van Hoeven, en ten oosten den dijk van Greveningen, competerende de 1e comparant bij koope van Levina Dames, wed Pieter Le Roij dd 27.4.1797... | ||
+ | Item een houte koorn wind moolen ('''door den comparant nieuw doen maken''')... staande te St Anne op het einde van den Zoutepannedijk op 28 roeden pagtgrond aankomende de St Janskerke van Sluijs | ||
+ | |||
+ | ===Not Deinse=== | ||
+ | * 29.3.1798: <br>Isaac Nortier en Maria Bellinck lenen tegen 4 procent rente een bedrag van 300 ponden zeeuws geld van Johanna Zager te Sluis, onderpand `een woonhuijs met zijn erve, stallingen en verder gevolge van dien, staande en gelegen te St Anna ter Muijden op achtenveertich roeden en een halv eijgen grond, en twee roeden chijnsgrond aankomende de kerk aldaar, abouterende tzelve ten zuijden de erve van Josias Leijssenaar, zuijdwest jegens de erve van Pieter Herny, noord Pieter van Hoeven, en ten oosten den dijk van greveningen, mitsgaders een houten koornwindmolen, mede staande te Sint Anna ter Muijden op het einde van den Zoutenpannendijk, alles de comparanten in eijgendom competerende, bij koop uijt de hand van Mattheus Bellinck, zijnde aan hun in erve getransporteerd den 19 februarij1798 bij de comparanten thans bewoond en gebruijkt wordende...' | ||
+ | ===Not Hennequin=== | ||
+ | * 13.11.1810: <br>Jan Theodoor Voskamp verkoopt aan Pieter de Bruijne 1 ha 54 are 83 ca , zijnde het zuidelijke deel van 2 ha 25 are 60 ca , west het land van de kerk van St Anne, oost de weg genaamd de Verdonkerden Molenweg, noord de resterende 70 are 70 ca en zuid een uitweg. Verkoper verkreeg het goed bij publieke koop 28 april 1810 voor de prefect van het departement de la Lijs. | ||
+ | |||
+ | * 12.10.1813: <br>Isaac Nortier, molenaar te St Anne, verkoopt aan Joannes Jacobus van de Putte, fs Jan, molenaarsknecht te Breskens: | ||
+ | * 1e een huis te St Anne met 7 are 44 ca erf, zijnde chijnsgrond van de kerk van St Anne; zuid de erven Josias Leijssenaar, zuidwest Abraham vd Plassche, noord Pieter van Hoeve en oost de dijk van Greveningen. | ||
+ | * 2e een windmolen te St Anne, aan het eind van de dijk van de Zoutepannepolder, staande op 4 are 12 ca kerkgrond Sluis. | ||
+ | Het goed de verkoper toekomend door koop van Mattheus Bellinck en zijn vrouw Adriane Visser dd 1 ventose VI. | ||
+ | ===Not Schout=== | ||
+ | * 28.12.1854: <br>Johannes Jacobus van de Putte de Oude, molenaar wonende te St Anne, verkoopt aan Johannes Jacobus van de Putte de Jonge, molenaar mede te St Anne: | ||
+ | * 1 - een koren-windmolen staande aan het einde van den dijk van den Zoutepannepolder op 4 roeden 60 ellen gronds aankomende de Hervormde Gemeente te Sluis... A 214 | ||
+ | * 2 - een wagenhuis, deel van A 35, tuin, en A 36, idem, staande het wagenhuis op den zuidwestelijken hoek van laatstgemeld kadastraal perceel... | ||
+ | Behoorende deze goederen den verkoper door koop van Isaac Nortier dd 12.10.1813 voor not Hennequin | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
==Bronnen== | ==Bronnen== | ||
− | * | + | * RAZvl 472: {{RAZvl|inv=472}} |
+ | * RAZvl 473: {{RAZvl|inv=473}} | ||
+ | * RAZvl 474: {{RAZvl|inv=474}} | ||
+ | * RAZvl 478: {{RAZvl|inv=478}} | ||
+ | * RAZvl 480: {{RAZvl|inv=480}} | ||
[[Categorie:Molen]] | [[Categorie:Molen]] |
Huidige versie van 1 jan 2014 om 04:53
- De oudst bekende molen stond aan het eind van de Nederherenweg, net links om de hoek bij de Schapedreef. Op een kaart van Pourbus uit 1562 staat de molen duidelijk getekend. Ook in een beschrijving in een akte van 13 november 1565 wordt deze locatie aangegeven: '...ende de voors strate (= Nederherenweg) streckende lanchst tvoorn kerckhof noordtwaert naer de muelene opde westzyde tzelve parceel rontome bedolven ghenaempt Watervliet...'
Waarschijnlijk is er tussen 1604 en 1611 een nieuwe molen gebouwd op de Molenwal, aan het eind van de oude Meulenweg die langs de kerk en het oude Schuttershof liep, in het 22e Begin van de watering van Greveningen, bij de knik van de grens.
In elk geval vanaf 1647 staat de molen tot 1798 op de hoek bij Anworpstraat 17 op het perceel A 63, midden in de stad. Vanaf 1798 staat de nieuwe houten korenwindmolen (zie foto) achter het huidige pand Sint Annastraat 157. Deze molen werd in 1937 afgebroken.
De afbeelding hieronder kregen we van Donnie Hollevoet. Niet alleen staat de molen op deze oude foto, maar ook het molenaarshuis en de molenaar met zijn hondekar. De molenaar is Pieter van de Putte, zoon van Johannes. De foto is waarschijnlijk van rond 1920.
Inhoud
Ligging
13.11.1565
- Gheven voorts alm ende wett ghifte den zelven Gillis van eene huuseken met ontrent 60 roeden landts daermede gaende... es tvoorn parceel ghelegen ande zuutzyde de kercke van onser vrauwen ande noordtzyde Lauwereijns Zoetaert ande oostzyde ende de voors strate streckende lanchst tvoorn kerckhof noordtwaert naer de muelene opde westzyde tzelve parceel rontome bedolven ghenaempt Watervliet... de weduwe van Claeijs Beils gevrijwaard...
10 mei 1647:
- een coornwintmolen ...
- staende op stadscheijnsgrond
- nevens een rijwech ende
- die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van Steven van Rentergem,
- ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke,
- ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur,
- immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden
30 juni 1654:
- coorn wint molen staende op de selve meulen ter jurisdictie deser stede op cheijnsgront...
27 december 1723:
- een korenwintmolen met alle zijne gereetschappen, steenen, draeijende werck...
- immers soo als deselve jegenwoordigh bij den acceptant wort gebruickt...
- gestaen op chijnsgront,
- oost de strate, en schuere van den ontfanger Hernij,
- west tegen het lant of erve van den burgemr Boudewijn Scheers,
- zuijdt tegen de Antwerpstrate,
- en noort tegen den hof van onf: Hernij.
27 mei 1744:
- een koorenwintmoolen...
- staende op stadtschijnsgront,
- west tegen het lant off erve van den out burgemr Romanus van den Ameele,
- oost en noort de straete,
- en zuijt de Aentwerpstraete,
Eigenaren
Oude molen?
- Tot 3 jan 1640: Gillis Ketele fs Jacob en Janneke Weijbos zijn huisvr.
- Ferdinande de Bacquere
Nieuwe molen
- Tot 10 mei 1647: Cathalijntje Pauwels, wed. Lieven van Rentergem.
- Vanaf 10 mei 1647: Christiaen de Deckere, molenaar te Jabbeke.
- Tot 28 juni 1654: Christiaen de Decker molenaer te Jabbeke X Janneke van Rue.
- Vanaf 28 juni 1654: Michiel van Ackeren (geregistreerd 30 juni 1654).
- Tot 16 april 1659: Clasijntje Rubbens wed van Michiel van Ackere en kinderen.
- Vanaf 16 april 1659: Hendrick van Calenberg schepen van Oostburg
- Tot voor 1670: Wed. Hendrick van Callenberghe (helft).
- Vanaf voor 1670: Jasper Bouckaerts molenaar te Sint Anna ter Muiden (helft)
- Tot 30 mei 1670: Adriaen Tersteijn X Mari van Calenberghe
- Vanaf 30 mei 1670: Jasper Bouckaerts molenaar te Sint Anna ter Muiden (1/6 deel erbij en daarmee 4/6)
- Op 30 mei 1670: Jannes en Cathelientien kinderen van de voorn: van Calemberghe (2/6 deel)
- Tot 14 april 1679: Johannes van Calenbergh te Oostburg, Wilhelmus Tersteijn wed. Cathalijntjen van Calenberg (1/3 deel_
- Vanaf 14 april 1679: Wed. Ferdinand Hallij (1/3 deel en daarmee het geheel).
- Voor 1723: Franscintie Piceurs wed. Joachim Asseel en Salomon de la Va.
- Voor 1723: Jacob Asseel fs Joachim, X Catharina Carlier
- Tot 27 december 1723: Francois Asseel.
- Vanaf 27 december 1723: Jacob Asseel, molenaar en meester metselaar.
- Tot 29 november 1724: Jacob Asseel, molenaar en meester metselaar X Matie Pauwels
- Vanaf 29 november 1724: Jacobus de Bels fs. Rogier X Pieternelle Smis wed. Jan de Vuijst.
- Tot 16 oktober 1732: Erven Jacobus de Bels X Pieternelle Smis.
- Vanaf 16 oktober 1732: Jan Andriessen, timmerman in de Seijsstraet te Middelburg
- Tot 27 mei 1744: Jan Andriessen woonende bij Middelburg in Zeelant
- Op 27 mei 1744: Jan Philips Haleween
- Vanaf 27 mei 1744: Guillaume de Bluedts, meerderjarige jonkman, wonende te Isendijk
- Tot 27 maart 1754: Guillaume de Bludts wonende te Isendijke
- Vanaf 27 maart 1754: Jan van Nieuwenhuijse woonende te deser stede
- Op 21 november 1761: Johannes de Cloet meestermolenaar binnen dese stad X Maria Scheers, wed Johannes van Nieuwenhuizen (onderpand)
- Tot 6 november 1782: schepen Johannes de Cloedt X Maria van Dale
- Vanaf 6 november 1782: Hendrik Wens wonende in Cadzand
Vermeldingen
RAZvl 472
- 3 jan 1640:
comp Gillis Ketele fs Jacob ende Janneke Weijbos zijn huisvr verkopen aan Ferdinande de Bacquere een coornwintmolen... op t lant van de kercke van Sluijs...
- 10 mei 1647:
comp Cathalijntje Pauwels, wed van Lieven v Rentergem overleden binnen Sluijs sulcx eijgenaeresse bij coope ende overneminghe van Gillis Ketele van de naerschreven coornwintmolen ... verkoopt aan Christiaen de Deckere molenaar wonende binnen Jabbeke ten desen present een coornwintmolen ... staende op stadscheijnsgrond nevens een rijwech ende die ande zuudsijde die strect vande hoochstrate voorbij bij de huijse van Steven van Rentergem, ende dat ande westsijde, ende voor is voorbij de hofstede van Andries vande Broucke, ende die ande oostsijde naer de polder van den Gouverneur, immers beyden tusschen beijden de voorn twee hofsteden [...] gelijxe bij Andries Gurnaij is gebruijct geweest [...] - 30 junij 1654: comp Christiaen de Decker molenaer woonende tot Jabbeke ende Janneke van Rue sijne huijsvr verklaren dat zij hebben verkocht op 28 junij 1654 aen Michiel van Ackeren wonende alhier ter stede ... seker coorn wint molen de compten gecompeteert hebbende bij coope jegens Catelijntje Franssen wed v Lieven van Rentergem staende op de selve meulen ter jurisdictie deser stede op cheijnsgront...
RAZvl 473
- 16 april 1659:
comp Hendrick van Calenbergh woonende tot Oostburg verklaart schuldig te wezen aan Clasijntgen Rubbens wed van Michiel van Acker 1400 carolusguldens... onderpand seeker coren wintmolen staende ter jurisdictie deser stede over coop van welcke dese schult gesproten is... - 16 april 1659:
comp Clasijntje Rubbens wed van Michiel van Ackere voor haarzelf en haar kinderen te hebben verkocht aan Hendrick van Calenberg (schepen van Oostburg)... seker coorenwintmolen de compt: competerende bij coope gedaan jegens Christiaan de Decker gestaen ter jurisdictie deser stede - 23 sept 1669:
comp juffr Helena de Vos wed van Johan Ellieul in sijn leven burgemr der stadt Sluijs machtig bij procuratie over Marija Mantau wed ende boedelhoudster ten sterfhuijse van Hendrick van Callenberch tot Oostburch gepaseert voor de notaris Jacob de Vloo 20 augusti 1669...
soo verclaerde sij comparante mits desen t uijten ende t onterven... aen Jasper Bouckaert, molenaer, van de helft van den Coorn wijntmolen der stede voornoemt waervan de wederhelft is competerende de weesen van den voors weesen [sic] Calenberghe...
- 30 meije 1670:
comp Adriaen Tersteijn ende Mari van Calenberghe sijne huisvr verkopen aan Jasper Bouckaerts molenaar alhier een gerechte derde part in de helft van den koorne wint molen soo als deselve jegenwoordich bij den acceptant gebruict wordt, staende op St Anne voorn, daervan de helft is competerende den voorn acceptant bij coope jegens de wed van wt Hendrick van Callenberghe ende de restaerende twee sesde parten Jannes en Cathelientien kinderen van de voorn: van Calemberghe uitten hoofde van hunne moederlijke successie... vrij suijver ende onbelast behoudens den laste van 2 ponden vlms gaende uijt den geheelen molen naementlick 1 pond vlms over den groten cheijns ende 1 pond vlaems van der wijnt... - 14 april 1679:
comp Johannes van Calenbergh woonachtich binnen Oostburg over zichzelf als over Wilhelmus Tersteijn in huw gehadt hebbende sijn comparants suster Cathalijntjen van Calenberg bekennen vercocht te hebben aen de wed van Ferdinand Hallij [= Francijnke Peceu]... een gerechte derde part in den koorenwintmolen staende binnen deser stede waervan de acceptante de twee resterende derde parten in eijgendom sijn toekommende...
RAZVl 488
- 6.4.1707:
Is bij de voogd Anthonij Carlier staat en inv overgebracht, onbatig saldo van 18-4-10, waer jegens de kinderen competeren ontrent de 4 gem 63 roeden lant in in de groote en meest in de kleine Kerckhoeck, bij gem staet fo 3 verso gemelt’item 55 pond vlms te betalen met paijs door Jacob en Jan Asseel fs Francois, op fo 7 vo en 8 recto en verso, voorts eenigh gemaeckt silver fo 9 gemelt, nogh de gereghte helft in een coren wint molen op St Anne ter Muiden, item de helft in 2 gem 208 roeden land in de watering van Greveninge, fo 9 verso et sequentis.
[...]
- 15.12.1717:
Jacob Asseel, won Groede, meerderj broer voogd over Francois Asseel, 19, wees v wt Jacob Asseel en Cathalina Carlier, beiden alhier overl.
Hierbij request van Jacob Asseel en Frederick Carlier, voogden over Francois Asseel, om de `corenwintmolen’ te St Anne te mogen verkopen die de broers samen exploiteren, omdat Jacob `met deze weese daar over niet langer in gemeensaemheyt konnende blijven’. Is toegestaan. [...]
- 19.10.1718:
Jacob Asseel, broeder en voogd van Francois Asseel, vraagt toestemming om, voor de aflossing van schulden, een stukje land te mogen verkopen, gelegen in de grote en kleine kerkhoek aan de Linie. Is toegestaan;
30.11.1718 verzoek het land te mogen verkopen omdat het niet gelukt is de molen te verkopen. Is toegestaan.
RAZVL 478
- fo 162, 27.12.1723:
comp Francois Asseel, jonghman, woonende binnen den dorpe van Groede, in competenten ouderdom van jaren, heeft verkocht aen zijn broeder Jacob Asseel, molenaer en meester metselaer, wonende te desen stede... de helft van een korenwintmolen met alle zijne gereetschappen, steenen, draeijende werck... immers soo als deselve jegenwoordigh bij den acceptant wort gebruickt... gestaen op chijnsgront, oost de strate, en schuere van den ontfanger Hernij, west tegen het lant of erve van den burgemr Boudewijn Scheers, zuijdt tegen de Antwerpstrate, en noort tegen den hof van onf: Hernij.
Competerende de vercooper, nevens sijnen voorn broeder Jacob Asseel de voorn geheele koren-wint-molen als hiervooren te samen. Eerst de eene helft bij overlijden van hare grootmoeder Franscintie Piceurs bevoorens in huw geweest zijnde met Joachim Asseel en laestelijck met Salomon de la Va. Ende de wederhelft bij den overlijden van Jacob en Jan Asseel fs Francois, alles na doode van hunne vader en moeder, Jacob Asseel fs Joachim, ende Catharina Carlier, hebbende te vooren de selve molen toebehoort aen Jasper Bouckaert en de weesen wt Hendrick van Kalembergh, ider voor de helft volgens erffenisse dd 21 sep 1669, en daer te vooren de geheele molen aen den selven Hendrick Kalemberg bij coop van Clasintie Rubbens wed Machiel van Ackeren dd 16 april 1659, welcken Michiel van Ackere deselve heeft gecompeteert bij cope van Christiaen de Decker dd 30 juni 1654, die tselve hadde bij coope van Cathalintie Pauwels wed Lieven van Rentergem, bij overneminge van Gillis Ketels dd 10 meij 1647, conform welcke laeste erffenisse de voors koren-wint-molen is belast eerst met 1 pond vlms sjaers met recognitie van de wint die men gelt aen de ho:mo: heren staten generael ten comptoire van sgrave domeinen binnen Sluijs,
Ende verder nogh 1 pond vlms sjaers over de cheijns van de erve daer de molen op staet ten profijte deser stede. Beide prima Meije.
Zijnde desen coop geschiet over de voors helft voor 103 ponden vlms te betalen eerst met 73 ponden vlms aen hunne oom maternel mr Frederik Carlier schoolmr en voorzanger inder Groede tot voldoeninge per reste van een obligatie, dewelcke hij comprt vercooper Francois Asseel als nogh schuldigh staet aen den selven zijn oom mr Frederik Carlier... - fo 169, 29.11.1724:
comp Jacob Asseel, molenaer en mr metselaer met zijne huisvr Matie Pauwels verkopen aan Jacobus de Bels fs Rogier voor hemzelf en zijn huisvr Pieternelle Smis, laest wed van Jan de Vuijst woonende alhier, een koren-wint-molen [beschrijving, zie acte 27.12.1723]...
Zijnde dese coop geschiet voor 422 ponden 10 schell vlms contant
RAZVL 479
- fo 13, 16.10.1732:
snamiddags comp Cornelis Deckers out burgemr en schepen te Sluijs gemachtigde van Rogier de Bels en sijn vrouw Maria Vermaire als hoir van sijn broeder wt Jacobus de Bels, wednr van wt Pieternella Smis, bevorens wed van Jan de Vuijst...;
item Romanus van den Ameele schepen deser stede, en Pieter de Vuijst als voogden der weesen Pieternella en Jacobus de Vuijst, kinderen van voorschr Jan de Vuijst en Pieternella Smis... hebben verkocht aan Jan Andriessen, timmerman in de Seijsstraet te Middelburg... een koornwintmolen staende op stadtschijnsgront, west tegen het lant van de burgemr Boudewijn Scheers, oost en noort de strate, en zuijt de Antwerpstrate, de voors Jacobus de Bels competerende bij koope van Jacob Asseel...
welke koop is geschiet voor 1100 carolijguldens te betalen aan de erfgenamen van Janna Fiers ter concurrentie van het verbant...
stadschijns van 6 gulden sjaers en graverente over t regt van de wint a 8 gulden sjaers.
RAZVL 463a
- Pagtersrolle 1739
- 28.10.1739 tot 1 april 1744:
rechtszaak tussen Daniel Andriessen molenaar op St Anne ter Muyden en Pieter Hernij als pagter van de middelen van consumptie [ook op het gemaal] in verband met het niet betalen van impost op een zak met multer roggemeel gemerkt AD 15 en nog 2 zakken multer tarwemeel.
`de gedaagde fait maakte van graenen te maelen sonder daarvan biljetten te hebben' zijn daarop `de collecteur Jacobus Verhoeve geadsisteert met de beledigde geregtsbode en sheeren dienaer deser stad [Mattheus Croquette], sig op vrijdag den negenden october 1739 voor de middag tusschen tien en elfft uuren hadde begeven na den wintkoorenmolen alhier [St. Anne], waarop den gedaagde als moolenaer was malende'. De molenaar toont biljetten voor een aantal zakken meel. De dominee wordt gevraagd verder in de molen naar meel en granen te zoeken en meldt dat hij nog een zak tarwemeel heeft gevonden onder de trap naar de bovenzolder. Hiervoor kan de molenaar geen bewijs van belasting laten zien met het argument dat het gaat om meel en graan dat hem als molenaar toekomt. Wanneer de gerechtsbode naar boven wil gaan om de zakken in beslag te nemen, wordt hij daarin `feitelijk belet door de gedaagde onder veel gevloek en getier, seggende de gedaagde onder anderen dat geen donder daar op soude komen'. Daarop giet de molenaar de zak met meel leeg in een houten bak en na nog enig gedreig doet hij hetzelfde met de andere zakken meel en graan. Pieter Hernij komt terug met versterking en de molenaar dreigt Carel Clement en Jan Vlaminck van de molen te schoppen, waarop ze vertrokken omdat ze bang waren dat hij zijn dreigementen zou uitvoeren. Hernij gaat naar de stad Sluis, naar Hendrik van Affelen, als plaatsvervangend baljuw. Die geeft hem mee een sergeant met vier musquetiers van het guarnisoen aldaer. Samen met de deurwaarder Maarten van de Kerkhove komen ze smiddags omtrent 4 uur bij de molen. Het meel wordt in beslag genomen en eerst naar het huis van schepen Abraham Bastink gebracht, `daar de stads wage was, ende vandaar, ten huijse en herberge van den meergemelden gerechtsbode' waar de zakken verzegeld zijn. Hernij eist dat de zakken meel verbeurd verklaard worden en dat de molenaar een boete krijgt van 200 gulden, en dat hij een jaar lang geen molenaar meer mag zijn in de wijde omtrek... en nog een extra boete van 100 gulden voor achterstallige belasting. In 1740 is Daniel Andriessen molenaar op Ste Kruis.
RAZVL 474
- 27 mei 1744:
comp Jan Andriessen woonende bij Middelburg in Zeelant verkoopt aan Jan Philips Haleween, borger deser stede... een koorenwintmoolen... staende op stadtschijnsgront, west tegen het lant off erve van den out burgemr Romanus van den Ameele, oost en noort de straete, en zuijt de Aentwerpstraete, den voorn Jan Andriessens competerende bij koope van dhr Cornelis Deckaerts, out burgemr ter Sluijs, als gemachtigde van Rogier de Bels, en sijn vrouw Maria Vermaire als erfgenaam van sijn broeder wt Jacobus de Bels, weduwnr van Pieternella Smis, bevorens wed van Jan de Vuijst;
item de voorn heer Romanus van den Ameele en Pieter de Vuijst als voogden der weesen Pieternella en Jacobus de Vuijst, kinderen van wt Jan de Vuijst en Pieternella Smis, breeder vermelt in den erfbrief alhier gepasseert den 16 okt 1732... welke koop is geschiet voor de somme van 875 gulden off 145 ponden 16 schell en 8 grooten vlms...
de molen gehypotequeert ten profijte van de erfgenamen van juffrouw Johanna Isaacs, weds? van de wateringe groot geweest in capitael 1100 guldens waarvan volgens de erffbrief 600 gulden is betaald... de resterende 300 gulden tegen 4 en een half per cent sjaers... - 27 mei 1744:
comp Jan Philip Halewin heeft verkocht aan Guillaume de Bluedts, meerderjarige jonkman, wonende te Isendijk een koorenwintmolen... alhier staende op stadtschijnsgront, west tegen etc... de voorschr Halewin competerende bij koope van Jan Andriessen, timmerman woonende bij Middelburg in Zeelant...
voor de somme van 1000 gulden... - 27 maart 1754:
comp Guillaume de Bludts wonende te Isendijke heeft verkocht aan Jan van Nieuwenhuijse woonende te deser stede, een koornwintmoolen staende op stadschijnsgrond, west tegen het land ofte erve van Jacobus vd Ameele, oost en noord de straate en zuijd de antwerpstrate, de voors de Bludts competerende bij koope van Jan Philip Halewijn dd 27 meij 1744... en is de koop geschiet voor 540 guldens off 90 ponden vlms, te weten 420 guldens of 70 ponden vlms voor de moolen en het vaste goed, en 120 gulden of 20 ponden vlms voor de losse goederen...
RAZVL 480
- 21.11.1761:
comp Johannes de Cloet meestermolenaar binnen dese stad en zijn huisvr Maria Scheers, die eerst wed was van Johannes van Nieuwenhuizen verklaren schuldig te wezen aan Johannes Noorthoek oudschepen van Sluis 450 gulden tegen 4 procent... onderpand een koornwintmolen gelegen west tegen het erf van Jacobus vd Ameele, oost en noort de strate en zuid de Antwerpstrate... - 6.11.1782:
Schepen Johannes de Cloedt en sijn vrouw Maria van Dale verkopen aan Hendrik Wens wonende in Cadzand
1- een koornwintmolen met alle sijne gerechtigheden mitsgaders alle de losse goederen en draijentwerk, mitsgaders eenen nieuwen asch en twee roeden die aan deselve thands leggen en daarin moeten geplaatst werden, voorts schalen en gewigten...
den selven molen alhier staande op stadschijnsgront, west tegens het land off erve van Johannes Francois Oonoff te vooren Jacobus van den Ameele d’oude en daarna Johannes Bastinck, oost en noort de strate, en zuijt de Antwerpstrate, de voorschr schepen Johannes de Cloedt gecompeteert hebbende als in huw geweest met sijnen vorigen huisvrouw Maria Scheers, dewelke weduwe was van Jan van Nieuwenhuise die deselve hadde bij koope van Guilliaume de Bludts dd 27 maart 1754,
sijnde dese molen belast eerst met eenen stadtschijns van 6 guldens sjaars en sgraverente over het recht van de wint a 8 guldens sjaars
2- Een huis, schuure, stallinge met ontrent 200 roeden erfflant... voorhoofdende aan de Hoogstraat, agterwaarts streckende aan de stadtswaterganck, ten zuijtoosten de Antwerpstrate en ten noortwesten de schuure en erve van Jacobus Naeije, belast nu int geheel met eene rente van 2 schell 3 gr vlms aan de kerke deser stede... hebbende dit huijs etc de verkoper gecompeteert in voegen als hier boven van den meulen staat vermelt, met dese veranderinge nogthans dat Johannes van Nieuwenhuijse hetselve hadde bij kope van Joannes du Burck en sijne vrouwe Susanna Martin als getransporteert in date 29 januarij 1755,
welke koop is geschiet voor het geheel 600 ponden vlms, eerst met 300 ponden vlms contant tegen 4 procent sjaars... den heer predikant als schieter van de hiervoren genoemde gerede paijen
RAZVL 480
- 21.4.1790:
Boudewijn de Ligte Faats griffier Vrije van Sluijs met procuratie van Hendrik Wens en zijn vrouw Judith de Groote hebben verkocht op 1 maart 1790 aan Jacobus van der Boegh, mede woonagtig te St Anna ter Muijden, eerstelijk een koornwindmolen... mitsgaders alle de losse goederen en draeyend werk, voorts de schalen en gewigten... staande en gelegen op stadschijnsgront, west tegens het land of erve van Johannis Francois Oonof, tevooren Jacobus vd Ameele d’oude en daarna Johannes Bastink, oost en noort de strate en zuijd de Antwerptstraat, den voorschr Hendrik Wens en huijsvr Judith de Groote gecompeteert hebbende bij koope van Johannes de Cloedt en zijn huisvr Maria van Dale dd 6.11.1782, zijnde deze molen belast eerst met een jaarlijkse chijns in profijte van de stad St Anne van 6 guldens en een graverente voor het regt van de wint tot 8 guldens...
Item een huijs, schuure, stallinge met ontrent 200 roeden erfland voorhoofdende aan de Hoogstraat, agterwaarts strekkende aan de stadswatergank, ten zuijdoosten de Antwerpstraat, en ten noortwesten de schure en erve van de wed van Jacobus Naeije, belast in het geheel met een rente van 2 schell 3 gr vlms aan de kerk deser stede... hebbende dit verkogte huijs, schuure en erve aan de verkopers gecompeteert als hiervoren van de moolen staat vermelt... het geheel voor 610 ponden vlms contant
Nieuwe molen
Not Schansman
- 19.2.1798:
Mattheus Bellinck en zijn huisvr Adriana Visser verkopen aan Isaac Nortier won te St Anne, eerstelijk een woonhuis met zijn erve, mitsgaders stal en verdere gevolgen staande op 48 1/2 roeden eijgen grond en 2 roeden cheijns grond die men geldt aan de kerke aldaar tot 7 stuijvers sjaarlijks, abouterende hetzelve ten zuijden de erve van Jozias Leijssenaar, zuijdt west jegens de erve van Pieter Hernij, Noord Pieter van Hoeven, en ten oosten den dijk van Greveningen, competerende de 1e comparant bij koope van Levina Dames, wed Pieter Le Roij dd 27.4.1797...
Item een houte koorn wind moolen (door den comparant nieuw doen maken)... staande te St Anne op het einde van den Zoutepannedijk op 28 roeden pagtgrond aankomende de St Janskerke van Sluijs
Not Deinse
- 29.3.1798:
Isaac Nortier en Maria Bellinck lenen tegen 4 procent rente een bedrag van 300 ponden zeeuws geld van Johanna Zager te Sluis, onderpand `een woonhuijs met zijn erve, stallingen en verder gevolge van dien, staande en gelegen te St Anna ter Muijden op achtenveertich roeden en een halv eijgen grond, en twee roeden chijnsgrond aankomende de kerk aldaar, abouterende tzelve ten zuijden de erve van Josias Leijssenaar, zuijdwest jegens de erve van Pieter Herny, noord Pieter van Hoeven, en ten oosten den dijk van greveningen, mitsgaders een houten koornwindmolen, mede staande te Sint Anna ter Muijden op het einde van den Zoutenpannendijk, alles de comparanten in eijgendom competerende, bij koop uijt de hand van Mattheus Bellinck, zijnde aan hun in erve getransporteerd den 19 februarij1798 bij de comparanten thans bewoond en gebruijkt wordende...'
Not Hennequin
- 13.11.1810:
Jan Theodoor Voskamp verkoopt aan Pieter de Bruijne 1 ha 54 are 83 ca , zijnde het zuidelijke deel van 2 ha 25 are 60 ca , west het land van de kerk van St Anne, oost de weg genaamd de Verdonkerden Molenweg, noord de resterende 70 are 70 ca en zuid een uitweg. Verkoper verkreeg het goed bij publieke koop 28 april 1810 voor de prefect van het departement de la Lijs.
- 12.10.1813:
Isaac Nortier, molenaar te St Anne, verkoopt aan Joannes Jacobus van de Putte, fs Jan, molenaarsknecht te Breskens: - 1e een huis te St Anne met 7 are 44 ca erf, zijnde chijnsgrond van de kerk van St Anne; zuid de erven Josias Leijssenaar, zuidwest Abraham vd Plassche, noord Pieter van Hoeve en oost de dijk van Greveningen.
- 2e een windmolen te St Anne, aan het eind van de dijk van de Zoutepannepolder, staande op 4 are 12 ca kerkgrond Sluis.
Het goed de verkoper toekomend door koop van Mattheus Bellinck en zijn vrouw Adriane Visser dd 1 ventose VI.
Not Schout
- 28.12.1854:
Johannes Jacobus van de Putte de Oude, molenaar wonende te St Anne, verkoopt aan Johannes Jacobus van de Putte de Jonge, molenaar mede te St Anne: - 1 - een koren-windmolen staande aan het einde van den dijk van den Zoutepannepolder op 4 roeden 60 ellen gronds aankomende de Hervormde Gemeente te Sluis... A 214
- 2 - een wagenhuis, deel van A 35, tuin, en A 36, idem, staande het wagenhuis op den zuidwestelijken hoek van laatstgemeld kadastraal perceel...
Behoorende deze goederen den verkoper door koop van Isaac Nortier dd 12.10.1813 voor not Hennequin
Bronnen
- RAZvl 472: Zeeuws Archief, RAZvl inv.nr. 472
- RAZvl 473: Zeeuws Archief, RAZvl inv.nr. 473
- RAZvl 474: Zeeuws Archief, RAZvl inv.nr. 474
- RAZvl 478: Zeeuws Archief, RAZvl inv.nr. 478
- RAZvl 480: Zeeuws Archief, RAZvl inv.nr. 480