Maria Platschart

De Witte Leeuw

Jeugd

Maria Platschart werd op 19 februari 1783 geboren te Sint Anna ter Muiden, mogelijk in het huis genaamd de Witte Leeuw dat haar vader twee jaar daarvoor had gekocht. Zij was een dochter van Johannes Platschart en Johanna de Witte en de enige van hun zeven kinderen die volwassen is geworden.

Kort na haar geboorte verhuisde de familie naar Cadzand. Toen Maria 3 jaar oud was, overleed haar moeder. Haar vader bleef bijna 10 jaar alleen voor hij een omstreden huwelijk aanging: hij hertrouwde met de weduwe van zijn halfbroer Adriaan Platschart, Susanna le Roij. Susanna overleed in 1801.

Zoon Adriaan Platschart

Maria kreeg toen ze 21 jaar oud was een onwettig kind. Op 28 september 1804 werd Adriaan Platschart geboren. Elisabeth Deemer, de vroedvrouw, assisteerde bij de geboorte.

Op 30 oktober 1804 staat over deze bevalling in de kerkenraadsnotulen: ²

Wegens gegeven ergernis door eene onegte bevalling werd onder censuur tot droefheid der vergadering gelegd Maria Platschart.

Opvallend detail is dat haar vader op dat moment lid was van de kerkenraad. Hij was als getuige aanwezig bij de aangifte van de geboorte van Adriaan. Het kind bleef niet lang leven want op 12 mei 1805 is hij overleden. ¹

Huwelijk met Louis du Bois

Twee jaar later, op 18 maart 1807, trouwt ze met de 32-jaar oude Louis (Lodewijk) do Bois uit Oostburg. Hij was een zoon van Thomas du Bois en Lena Jansen. De vader van Maria, Johannes Platschart is dan 56 jaar en treedt op als getuige. Later dat jaar trouwt haar vader voor de derde keer, ditmaal met de 35 jaar jongere Jannetje Clicquennoij.

Louis du Bois en Maria krijgen de volgende kinderen (allen geboren te Sint Anna ter Muiden:

1. Een levenloze zoon, geboren op 16 september 1809
2. Helène du Bois, geb. 5 november 1810, overl. 7 december 1810.
3. Johannes Jacobus du Bois, geb. circa 1811, overl. 11 oktober 1883 te Groede. Hij trouwt op 11 mei 1837 in Groede met Catharina van Overbeke.
4. Helène Jeanne du Bois, geb. 8 september 1813, overl. 12 november 1813.

Lang is ze niet met Lodewijk getrouwd. Op 14 augustus 1815 is hij overleden. ³

Dochter Cornelia Platschart

Kerkenraadsnotulen met vermelding van het onechte kind

Vijf jaar later krijgt ze haar tweede onwettige kind, Cornelia. Cornelia werd geboren op 9 december 1820. Ook hier heeft de kerkenraad geen goed woord voor over:

De viering van het H. Avondmaal op handen zijnde, word er censura morum gehouden en besloten om Maria Platschart aan te schrijven, dat zij zich, wegens haar onzedelijk gedrag, blijkbaar in het onecht kind dat zij ter wereld gebragt heeft, van het Avondmaal volkomen zal onthouden, tot zoo lang zij den kerkeraad blijken van haar berouw gegeven hebben, of de vergadering overtuigd is van haar zedelijk gedrag.⁴

Maria en haar kinderen wonen in eerste instantie in bij haar vader en zijn gezin. Lang heeft die situatie niet geduurd, want op 6 april 1821 wendt haar vader zich tot de kerkenraad met het verzoek om met ingang van 1 mei andere huisvesting voor haar te regelen. Door omstandigheden kan hij haar geen huisvesting meer verlenen. Wat die omstandigheden zijn wordt niet toegelicht, maar tijdens diezelfde bijeenkomst van de kerkenraad neemt Johannes Platschart wel een arm kind bij zich in huis. Overigens overlijdt Johannes Platschart het jaar erna, dus erg lang had ze toch niet bij hem kunnen blijven wonen.

De kerkenraad besluit om aan Maria een gedeelte van de woning van J. v.d. Polder af te staan, met 20 rijksdaalders per jaar om in het onderhoud van haar kind te voorzien. Van november t/m februari krijgt ze 3 rijksdaalders per maand en in maart, april, september en oktober 2 rijksdaalders per maand. ⁷

Maria sterft op 20 januari 1835, als haar dochter 14 jaar oud is. Ze woont dan in wijk 11 nr. 26 in Sint Anna ter Muiden.⁶

In 1852 is haar dochter Cornelia zelf ongehuwd zwanger. In tegenstelling tot haar moeder besluit zij om niet in Sint Anna ter Muiden te blijven. Zij vertrekt naar Breda.

Bronnen

1. 1. ^  Zeeuwen Gezocht
2. 2. ^  Zeeuws Archief, Archief Hervormde Gemeente Sint Anna ter Muiden, inv.nr. 6
3. 3. ^  Zeeuwen Gezocht
4. 4. ^  Zeeuws Archief, Archief Hervormde Gemeente Sint Anna ter Muiden, inv.nr. 6
5. 5. ^  Zeeuws Archief, Archief Hervormde Gemeente Sint Anna ter Muiden, inv.nr. 6
6. 6. ^  Zeeuwen Gezocht
7. 7. ^  Zeeuws Archief, Archief Hervormde Gemeente Sint Anna ter Muiden, inv.nr. 6